Tham dự Hội nghị có bà Phạm Thị Hải Chuyền, Phó chủ tịch VNCA, Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội; Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà; đại diện Quỹ Dân số LHQ tại Việt Nam cùng đông đảo các đại biểu trong nước và quốc tế.

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Phạm Thị Hải Chuyền cho biết: Già hoá dân số là một xu hướng mang tính toàn cầu, trở thành một vấn đề xã hội có tác động to lớn tới tiến trình phát triển chung của tất cả các nước trên toàn thế giới với nhiều mặt chính trị, kinh tế, xã hội, văn hoá,… Nhờ có sự phát triển của khoa học - công nghệ, những thành tựu vượt bậc về kinh tế, cùng với những tiến bộ xã hội, tuổi thọ trung bình của con người đã tăng rất nhanh.

Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011. Theo các chuyên gia dự báo, Việt Nam chuyển đổi từ giai đoạn “già hóa” sang cơ cấu dân số “già” sẽ ngắn hơn nhiều so với các quốc gia có trình độ phát triển cao hơn. Từ kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới, để thích ứng tốt với già hóa dân số, Việt Nam cần có các chính sách và chiến lược để chuẩn bị cho già hóa một cách phù hợp trong thời gian tới.

“Già hóa là một tất yếu của sự phát triển. Chúng ta phải chuyển hướng trọng tâm từ việc đơn thuần giúp tiếp cận với tuổi già sang giúp tiếp cận với một tuổi già vui vẻ và hạnh phúc”, Bà Astrid Bant, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh.

Theo bà Astrid Bant, già hóa dân số nhanh chóng có tác động ngày càng tăng đối với sự phát triển kinh tế xã hội và ảnh hưởng đến tất cả các nhóm dân cư, đòi hỏi các chính sách có thể thích ứng với vấn đề này. Sự gia tăng cả tỷ lệ phần trăm và số người cao tuổi đòi hỏi phải cơ cấu lại xã hội của chúng ta ở mọi khía cạnh, như đầu tư tài chính, chi tiêu công, quy hoạch đô thị và nông thôn... Khi dân số già đi thì lại gia tăng những thách thức mà người cao tuổi phải đối mặt, đó là người cao tuổi không có nhiều cơ hội tiếp cận các nguồn lực khác nhau, mà thông thường các cơ hội và nguồn lực này dành cho tất cả mọi người: tiếp cận việc làm, thu nhập, chăm sóc sức khỏe và nhà ở đầy đủ và cơ hội tham gia bình đẳng với các hoạt động xã hội, chính trị và cộng đồng. Điều này có thể dẫn đến việc chúng ta không thể hoàn thành mục tiêu của mình trong việc đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững “Không ai bị bỏ lại phía sau”.

Mặt khác, trong khi mối quan tâm chủ yếu dành cho nhóm dân số cao tuổi nhưng thực tế già hóa dân số không chỉ là về vấn đề của người cao tuổi, mà nó bắt đầu ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Ví dụ, các vấn đề mà những người trẻ tuổi phải đối mặt do sự gia tăng dân số người cao tuổi cũng cần phải được giải quyết, ví dụ: phụ nữ lao động có người cao tuổi cần phải chăm sóc tại nhà nên có ngày nghỉ phép để có thể chăm sóc người cao tuổi trong gia đình. Do đó, ứng phó với già hóa dân số không có nghĩa là chỉ giải quyết những kỳ vọng và nhu cầu của dân số cao tuổi, mà còn đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện hơn để giải quyết nhu cầu của tất cả các nhóm dân cư trong việc chuẩn bị cho một tương lai dân số già.

Báo cáo được công bố tập trung vào các nội dung: Xu hướng giảm mức sinh và mức chết; Xu hướng già hóa dân số ngày càng tăng ở Việt Nam; Các vấn đề dân số mới nổi do già hóa dân số; Xem lại những hành động mà Chính phủ đã và đang làm từ những bài học liên quan từ các quốc gia khác; Khuyến nghị về cách giải quyết các vấn đề liên quan đến già hóa dân số thông qua cách tiếp cận và chính sách toàn diện và định hướng tiếp theo.

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà, báo cáo là một tài liệu rất hữu ích, thiết thực, cung cấp thêm nhiều thông tin, cái nhìn toàn diện về vấn đề già hóa dân số và định hướng chính sách trong thời gian tới. Báo cáo là cơ sở đầu vào hỗ trợ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, là cơ quan thường trực về quản lý Nhà nước về người cao tuổi cùng các cơ quan liên quan có định hướng chính sách đúng, phù hợp với người cao tuổi trong thời gian tới.

Đăng Doanh